موارد استفاده از فیشورسیلانت چیست؟
فیشورسیلانت به معنی مهر و موم کردن و بستن درز و شیارهای دندان است. فیشورسیلانت در واقع یک ماده ترمیمی و همرنگ دندان است که توسط آن شیارهای عمیق سطح جونده دندان‌ها پوشیده شده و بدین ترتیب شیارها کم عمق می‌شوند. استفاده از این روش به پیشگیری از پوسیدگی دندان کمک می‌کند. در ادامه مطلب امروز سایت دکتر سید حمید رضویان متخصص دندانپزشک اصفهان به بررسی موارد استفاده از فیشورسیلانت خواهیم پرداخت.
به طور معمول اولین دندان دائمی که در دهان کودک رویش می‌کند، دندان شماره شش یا اولین دندان آسیای بزرگ است. در برخی از کودکان، سطح جونده دندان شش تازه رویش یافته، دارای شیارها و فرو رفتگی‌های عمیقی است که با مسواک زدن تمیز نمی‌شود و خرده‌های مواد غذایی و میکروب‌ها در داخل این شیارها قرار می‌گیرد و باعث پوسیدگی دندان می‌شود.
برای از بین بردن این مشکل، قبل از اینکه این شیارهای عمیق پوسیده شوند، با مراجعه به کلینیک دندانپزشکی، دندانپزشک شیارهای عمیق را با مواد فیشورسیلانت کم عمق می‌کند، به طوریکه با مسواک زدن سطح جونده دندان براحتی تمیز شود و بدین ترتیب از تجمع خرده‌های مواد غذایی و میکروب‌ها در داخل شیارها و ایجاد پوسیدگی جلوگیری می‌شود.
بهترین زمان انجام فیشورسیلانت
زمان انجام فیشورسیلانت در اولین فرصت بعد از رویش دندان و قبل از پوسیده شدن آن است. با توجه به اینکه دندان شماره شش در سن شش سالگی و دندان شماره هفت (دومین دندان آسیای بزرگ دایمی) حدودا در سن ۱۱ سالگی در دهان کودک رویش می‌یابد، لذا بهترین زمان انجام فیشورسیلانت برای دندان شش، از سن شش تا هشت سالگی و برای دندان هفت، از سن ۱۱ تا ۱۳ سالگی و برای دندانهای آسیای شیری سه تا چهار سالگی است.
بیشتر مطالعه کنید : نکات مهم جهت انجام موفق بلیچینگ در خانه
نحوه قرار گیری سیلانت روی دندان‌ها
قرار دادن سیلانت روی دندان‌ها فرآیندی نسبتاً آسان است. ابتدا دندان‌ها از پلاک یا ذرات غذا تمیز می‌شوند و پس از آن به طور کامل از نظر پوسیدگی بررسی می‌شود. هر دندان جداگانه خشک شده و توسط مواد جاذب رطوبت احاطه می‌شود. درنتیجه در تمام مراحل انجام کار خشک باقی می‌ماند. دندان بوسیله یک ژل اچ کننده ملایم (ژل اسید اچ) تمیز می‌شود تا سطح دندان زبر شده و در محل اتصال، میزان چسبندگی سیلانت و دندان بالا برود. سپس ژل شسته شده و دندان‌ها دوباره خشک می‌شود.
بسته به نوع مواد مورد استفاده، قبل از قرار دادن سیلانت که بسیار چسبنده است، یک لایه نازک از مواد اتصال دهنده روی دندان استفاده می‌شود. پس از آن با استفاده از یک قلم مو، محلول سیلانت مستقیما بر روی سطح جونده دندان‌ها قرار داده می‌شود. سرانجام برای سفت شدن سیلانت ممکن است از لایت کیور (اشعه آبی) استفاده شود. دندان‌ها باید به خوبی ایزوله شوند تا هیچگونه آلودگی مانند بزاق بر اتصال سیلانت به دندان تأثیر نامطلوب نگذارد. در صورت تشخیص پوسیدگی کوچک، می‌توان از لیزر یا فرز دندانپزشکی برای پاکسازی آلودگی قبل از هرگونه قرار دادن مواد استفاده کرد.
میزان ماندگاری سیلانت
بسته به تکنیک‌های استفاده شده، سیلانت می‌تواند بین ۳ تا ۱۰ سال یا حتی بیشتر ماندگاری داشته باشد.
موارد زیر باعث کاهش ماندگاری سیلات خواهد شد:
- ساییدن و به هم فشردن دندان‌ها (براکسیسم یا دندان قروچه)
- داشتن ریفلاکس اسیدی
- استفاده از رژیم غذایی بسیار اسیدی
نحوه مراقبت از سیلانت
دندانهای سیلانت شده به سادگی می‌تواند مسواک زده شود یا از نخ دندان استفاده شود. از یک مسواک با موهای نرم و خمیر دندان دارای عامل بازسازی کننده مانند هیدروکسی آپاتیت (hydroxyapatite) وفلوراید استفاده کنید. سیلانت ممکن است در اثر مصرف زیاد چای و قهوه یا مواد غذایی رنگی دچار تغییر رنگ شود. اگر از مواد غذایی و جویدنی‌های چسبناک و انواع آدامس استفاده کنید ممکن است سیلانت کنده شود.
امیزان تاثیر سیلانت دندان
سیلانت اگر در زمان مناسب و به شکل کامل و بی عیب و نقص قرار داده شود، از پوسیدگی دندان‌ها جلوگیری می‌کند. بیشتر تحقیقات نشان می‌دهد که سیلانت احتمال پوسیدگی را کاهش می‌دهد البته تحقیقات بیشتری در این زمینه در حال انجام است. در یک بررسی منتشر شده در سال ۲۰۱۷، پژوهشگران اظهار داشتند که سیلانت‌های مبتنی بر رزین که بر روی سطوح جونده دندانهای آسیای دائمی قرار داده شده، در مقایسه با موارد فاقد سیلانت باعث کاهش پوسیدگی می‌شود.
همچنین مرکز کنترل پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) در مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۶ دریافت که کودکان بدون سیلانت تقریبا سه برابر بیشتر نسبت به کودکان دارای سیلانت در دندانهای آسیای اول دائمی دچار پوسیدگی می‌شوند. در همان مطالعه بیان شد که سیلانت می‌تواند به میزان ۸۰ درصد از پوسیدگی دندانهای آسیای دائمی جلوگیری کند (یعنی در محلی که حدود ۹۰ درصد پوسیدگی اتفاق می‌افتد).
البته این مطالعات، الگوهای غذایی، عادات بهداشتی و میزان مراقبت از دندان‌ها را در زمان مشابه مورد بررسی قرار نداده است. برای مثال ممکن است کودکانی که در دندانهای آن‌ها سیلانت قرار داده شده است، همزمان خوب مسواک بزنند، از نخ دندان استفاده کنند و معاینات دندانپزشکی بیشتری داشته باشند. یا کمتر از مواد قندی ونوشیدنی های شیرین که باعث ایجاد پوسیدگی می‌شود استفاده کرده باشند.
بکارگیری سیلانت در بزرگسالان
معمولا، سیلانت در بزرگسالان استفاده نمی‌شود، گرچه برخی منابع مانند CDC و ADA ادعا می‌کنند که برای آن‌ها نیز سیلانت می‌تواند از پوسیدگی جلوگیری کند. البته این موضوع هنوز در آزمایشات بالینی مورد آزمایش قرار نگرفته است. به طور کلی بکارگیری سیلانت در بزرگسالان ایده مناسبی نمی‌باشد زیرا دندان‌ها به مدت طولانی در معرض باکتری‌های دهان قرار گرفته‌اند. به احتمال زیاد ساختار پیچیده باکتری‌ها باعث می‌شود آن‌ها روی سطوح شیارهای دندان در زیر سیلانت باقی بمانند.
برای بکارگیری سیلانت در افراد بزرگسال لازم است ابتدا شیارها تراشیده شده و با گاز ازن ضد عفونی شود و بلافاصله سیلانت روی محل قرار گیرد. این امر باعث کاهش خطر پوسیدگی سطح زیر سیلانت دندان‌ها می‌شود.
امکان برداشتن پوشش سیلانت
معمولا با روشی سریع و آسان با استفاده از لیزر یا فرز دندانپزشکی می‌توان سیلانت را با دقت برداشت. بدین شکل ساختار دندان سالم و دست نخورده باقی می‌ماند و در صورت تمایل می‌توان مجدد با سیلانت پوشانده شود.
علل برداشتن پوشش سیلانت
- جهت ترمیم ترک خوردگی یا آسیب دیدگی سیلانت موجود روی دندان
- جهت از بین بردن سیلانت‌هایی که به شکل نامناسب قرار داده شده‌اند
- جهت ترمیم پوسیدگی باقی‌مانده زیر سیلانت
معمولا سیلانت بعد از قرارگیری، برداشته نمی‌شود مگر اینکه دندانپزشک مشکلی را تشخیص بدهد یا اینکه بیمار (یا والدین کودک) به دلایلی مانند تغییر نوع سیلانت درخواست برداشتن آن را داشته باشند.
راه های ارتباطی با دکتر سید حمید رضویان
پیشگیری از پوسیدگی دندان بدون بکارگیری از سیلانت
طی میلیون‌ها سال انسان‌ها بدون سیلانت رشد کردند و تکامل یافتند. با این وجود در مواردی که رژیم غذایی مناسب مصرف نمی‌شود یا آناتومی دندان‌ها پر از شیارهای عمیق باشد، سیلانت می‌تواند بسیار مفید باشد. حتی در صورتی که رژیم غذایی سالم داشته باشید، باز هم سیلانت در پیشگیری از پوسیدگی موثر است.
به طور کلی اقدامات زیر جهت جلوگیری از پوسیدگی اثر گذار است:
مصرف غذاهای طبیعی
- اقدامات بهداشت دهانی مانند مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و استفاده از دهان شویه را انجام دهید.
- شستشوی دهان با دهان شویه‌های روغنی، به از بین بردن باکتری‌های پنهان شده در حفره‌های دندان کمک می‌کند.
- از خمیر دندانهای دارای هیدروکسی آپاتیت (hydroxyapatite) وفلوراید جهت بازسازی مینای دندان و استحکام بخشی به دندان استفاده کنید.
- دقت کنید تا تنفس دهانی نداشته باشید زیرا باعث خشک شدن دهان و مختل شدن فعالیت میکروبیوم دهان می‌شود.
- از معاینات منظم دندانپزشکی دوری نکنید زیرا دندانپزشک شما می‌تواند هر گونه علائم پوسیدگی جدید در دندانهای شما را رصد کند.