آشنایی با عکس برداری OPG دندانپزشکی
عکس برداری با اشعه ایکس در دنیای پزشکی کاربردهای فراوانی دارد. در دندانپزشکی عکس اشعه ایکس (رادیولوژی) به طرق مختلف گرفته می شود. عکس رادیولوژی پانورامیک و پری اپیکال انواع تصاویر دو بعدی هستند که از اشیاء سه بعدی گرفته می شوند. همچنین عکس او پی جی (OPG) دندان و سفالوگرافی نیز کاربردهای زیادی دارند. در این مقاله از سایت دکتر سید حمید رضویان متخصص دندانپزشک اصفهان به بررسی عکس برداری OPG دندانپزشکی خواهیم پرداخت.
تعریف عکس او پی جی
عکس او پی جی (OPG) مخفف عبارت ارتوپانتومونوگرام (Orthopantomogram) است که نوعی عکس اشعه ایکس از دندان می باشد. عکس او پی جی، نگاه پانورامیک از فک دارد در حالی که عکس سفالوگرام یک عکس اشعه ایکس از ساختارهای صورت است و عکس رادیولوژی معمولی دندان هم عکسی است که از ساختار یک یا چند دندان و کمی از بافتهای اطراف آن گرفته می شود (که خود انواع گوناگون دارد).
موارد استفاده از عکس او پی جی
کاربردهای عکس او پی جی به صورت زیر است:
- بررسی موقعیت کلی دندانها و ارتباط آنها با یکدیگر
- پوسیدگی
- نهفتگی دندان
- شکستگی یا ترک خوردگی
- تغییر رنگ دندانها
- عفونت
- تومور
- وضعیت سینوس ها
- وضعیت استخوان فک
- کاشت ایمپلنت دندان
- درمان ارتودنسی
- جراحی چانه و فک
مطالعه بیشتر : تاثیرات ورم و التهاب لثه بر بارداری
عوارض عکس او پی جی
برای گرفتن این نوع عکس دندان باید تحت مقدار کمی تشعشع قرار بگیرید. دوز تشعشع زیاد نیست و جای نگرانی ندارد. اگر باردار هستید باید موضوع را به اطلاع دندانپزشک برسانید.
مزایای عکس او پی جی
- این روش عکسبرداری فوری و کاملا بدون درد و اذیت است. با گرفتن عکس opg اطلاعات بسیار خوبی در اختیار دندانپزشک، ارتودنتیست یا جراح فک و صورت قرار می گیرد.
- در این عکس تمامی دندانهای بالا و پایین در یک تصویر واحد دیده می شوند.
- در این تصویر، تعداد دندانها، موقعیت و زاویه آنها و هر گونه دندان نهفته در زیر لثه یا اضافی دیده می شود. به همین دلیل برای درمان ارتودنسی لازم است.
- برای بررسی وضعیت دندانهای عقل و ساختار اطراف آنها و تصمیم گیری برای کشیدن یا نکشیدن آن به این تصاویر نیاز است.
- برای کاشت ایمپلنت دندان، دندانپزشک نیاز به مشاهده ساختار کلی دهان و دندانها و موقعیت آنها دارد.
انواع مختلف تصویربرداری رادیولوژی دهان
به طور کلی دو نوع عکس اشعه ایکس از دهان گرفته می شود. داخل دهانی و خارج دهانی. در تصاویر داخل دهانی، فیلم در داخل دهان شما قرار می گیرد. اما در تصاویر خارج دهانی، فیلم در بیرون از دهان و در دستگاهی است که مجاور سر شما قرار دارد.
عکس های خارج دهانی
او پی جی یا پانورامیک:
تمامی محدوده دهان شامل همه دندانهای بالا و پایین را در یک عکس واحد نشان می دهد.
توموگرام:
یک لایه یا قطعه خاصی از دهان را نشان می دهد و بقیه لایه ها را تار می کند. تا به وضوح بتوان ساختارهایی را که دیدن آنها به دلیل نزدیکی به ساختارهای مجاور سخت است، مشاهده کرد.
سفالومتری:
یک طرف کل سر را نشان می دهد و ارتباط دندانها و فک و نیمرخ صورت مشخص می شود. در ارتودنسی و جراحی های فک و چانه این عکس بسیار کاربرد دارد.
سی تی اسکن (اسکن توموگرافی کامپیوتری) دندان:
نوعی عکس برداری به صورت سه بعدی است که برای تشخیص مشکلات استخوان مانند کیست و تومور و شکستگی انجام می شود.
سی تی پرتو مخروطی:
تصاویر سه بعدی از ساختارهای دهان، بافت نرم، عصبها و استخوان حاصل می کند. برای کاشت ایمپلنت، بررسی کیست و تومور در ناحیه دهان و صورت کاربرد دارد. همچنین مشکلات لثه، ریشه های دندانها و فکها را نیز نشان می دهد. زاویه عکس گرفتن در سی تی پرتو مخروطی با سی تی اسکن معمولی تفاوت دارد چرا که این دستگاه دور سر بیمار می چرخد و همه داده ها را در یک چرخش به دست می آورد.
عکس برداری دیجیتالی:
تصاویر دو بعدی از دهان است که توسط دستگاه دیجیتالی به صورت دیجیتالی گرفته می شود. و تصاویر مستقیما به کامپیوتر فرستاده می شود و بر روی نمایشگر قابل مشاهده است.
عکس های داخل دهانی
بایت وینگ:
جزئیاتی از دندانهای بالا و پایین در یک منطقه مشخص از دهان ارائه می کند. هر عکس بایت وینگ یک دندان را از بالای تاج تا سطح استخوان نشان می دهد. در این عکس وضعیت روکش دندان یا ترمیمهای دیگر دندانی و همچنین هر گونه استهلاک پر شدگی دندان را میتوان مشاهده کرد.
پری اپیکال:
کل دندان را از تاج تا پایینتر از ریشه (محل اتصال دندان به فک) را نشان می دهد. هر عکس پری اپیکال تمامی دندان را در یک بخش از فک بالا یا پایین نشان می دهد تا هر تغییر غیر معمول در ریشه و استخوان اطراف دندان شناسایی شود.
اکلوزال:
موقعیت و رشد دندانهای یک قوس دندانی (فک بالا یا پایین) را نشان می دهد.
مطالب پیشنهادی :
مقایسه ایمپلنت با دندان مصنوعی متحرک