آشنایی با انواع مختلف مواد ترمیمی دندان
در مقاله امروز سایت دکتر سید حمید رضویان متخصص دندانپزشک اصفهان به بررسی و مطالعه انواع مختلف مواد ترمیمی دندان خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
- مواد فلزی: آمالگام، طلا و …
- مواد همرنگ: کامپوزیت، گلاس آینومر، سرامیک و …
- اینله و اُنله
- مواد پرکردن موقت: پانسمان ( هیدروکسید کلسیم در ترکیب با مواد دیگر جهت پانسمان موقت دندان )، زونالین و …
ترمیم دندان با مواد همرنگ
این روش روشی بسیار محافظه کارانه (Conservative) می باشد. که حداقل تراش دندان صورت می گیرد تا مقدار زیادی بافت سالم دندان حفظ گردد. ترمیم دندان با کامپوزیت روش جدیدتری در مقایسه با آمالگام است و با پیشرفت تکنولوژی روز به روز بهبود می‌یابد. رزین کامپوزیت شکل پذیری و سازگاری مشابه گِل رس دارد. برای سخت شدن مواد باید از نور مخصوصی (لایت کیور) استفاده شود. با تابش این نور، مواد فعال و سخت میشوند و ظاهری مشابه دندان طبیعی پیدا می‌کنند.
این مطلب را نیز مطالعه کنید : آشنایی با روش ترمیم دندان یا فیلینگ filling
در این روش ترمیم دندان، بعد از برداشت پوسیدگی دندان، ابتدا از ماده‌ای به نام اسید اچ استفاده میشود. که سبب ایجاد حفراتی بسیار زیاد در حد میکرون در دندان می‌گردد. سپس دندان شستشو داده شده و از ماده‌ای به نام باندنیگ، پس از خشک کردن دندان استفاده میشود. سپس عمل curing با دستگاه مخصوص انجام و ماده‌ی باندنیگ سفت شده و اصطلاحا cure می گردد. معمولا از ترمیم دندان با مواد همرنگ، برای دندانهای جلویی (قدامی) استفاده میشود، که از نظر ظاهری رنگی شبیه به دندان اصلی داشته باشد.
استفاده از سرامیک در پر کردن دندان
یکی از انواع دیگر مواد پرکردنی دندان در فرآیند ترمیم، سرامیک می‌باشد. این ماده، به اندازه آمالگام یا کامپوزیت رایج نیست و برخلاف این دو، به دندان ترمیمی نمی‌چسبد. برای پرکردن دندان با استفاده از سرامیک، بخش زیادی از دندان را تراش داده و از آن به عنوان پایه استفاده می‌کنند.
سپس، دندانپزشک از دندان قالبی تهیه کرده و آن را برای لابراتوار ارسال می‌کند. در لابراتوار، روکش دندان ساخته شده و پس از آن، دندانپزشک روکش سرامیک را بر روی دندان نصب می‌کند. این روش، معمولا در پوسیدگی‌های خیلی شدید که اطراف دندان را تحلیل داده، مورد استفاده قرار میگیرد. سرامیک از آمالگام یا کامپوزیت گران‌تر است و به همین علت، کمتر مورد استفاده قرار میگیرد
مراحل کلی ترمیم دندان با کامپوزیت
پوسیدگیها بدون آسیب رسیدن به بافت سالم دندان برداشته میشوند.
- شستشو
- اگر ترمیم عمیق باشد، استفاده از دایکال برای کف بندی.
- یک لایه گلاس آینومر برای جلوگیری از تحریک پالپ توسط کامپوزیت .
- استفاده از اسید مخصوص جهت تمیز کردن و افزایش قدرت چسبندگی کامپوزیت به دندان.(اچینگ)
- خشک کردن مینای دندان (البته عاج نباید خشک شود)
- باندینگ (مثل چسب عمل می کند) روی جدار حفره
- تابش نور آبی(لایت کیور) به باندینگ
- قرار دادن لایه لایه کامپوزیت
- تابش نور آبی(لایت کیور) پس از هر لایه
- فرم دادن سطح کامپوزیت سفت شده توسط فرز یا همان مته های دندانپزشکی
- تصحیح بلندی پرکردگی
- پالیش نهایی
مزیت های کامپوزیت
- کامپوزیت تقریبا همرنگ دندان است و مانند آمالگام، شکل دندان را مخدوش نمی‌کند.
- برای استفاده از کامپوزیت به عنوان ماده پرکردنی دندان، به سطح تراش کمتری نیاز است و ساختار بیشتری از دندان حفظ میشود.
- با استفاده از نور مخصوص، مواد کامپوزیتی در چند ثانیه، خشک میشوند.
- باعث بالا رفتن مقاومت دندان در برابر ضربه میشود.
- شکل دهی این ماده برای دندانپزشک بسیار راحت و آسان است.
- کامپوزیت ماده‌ای ضد آلرژیک است و حساسیت‌های آمالگام را ندارد.
- این ماده، نوعی عایق حرارتی محسوب شده و حساسیت به گرما یا سرما را کمتر می‌کند.
- امکان ترمیم دوباره دندان میسر است
استفاده از مواد غیر همرنگ برای ترمیم دندان
قبل از اینکه دندانهای بیمار ترمیم شوند، دندانپزشک ترمیمی، دندانهای او را از نظر جنس، موقعیت، رنگ و وسعت پوسیدگی، بررسی می‌کند. در صورتی که دندان خراب در بین دندانهای آسیاب و تحتانی باشد. ماده پرکننده باید مقاومت و دوام بیشتری داشته باشد و زیبایی آن اهمیت زیادی ندارد زیرا از دید اطرافیان پنهان می‌ماند. بنابراین ماده غیرهمرنگ نقره‌ای بهترین گزینه ترمیم دندان برای این نوع دندانها است.
استفاده از طلا برای پر کردن یا ترمیم دندان
طلا گرانترین ماده برای پر کردن دندان می‌باشد و تنها زمانی به کار برده میشود. که استحکام بسیار بالا مورد نظر باشد. ترمیم طلایی مشابه ترمیم سرامیکی در لابراتوار آماده میشود. و به افرادی پیشنهاد میشود که می‌خواهند پرکردگی مقاوم در برابر تغییر رنگ و خوردگی داشته باشند. طلا اجازه نمی‌دهد آب دهان، باکتری و ذرات غذا طلا در سوراخ ناشی از پوسیدگی نفوذ کنند.
راه های ارتباطی با دکتر سید حمید رضویان
مزیت های ترمیم دندان با طلا
- دوام زیاد: طلا حداقل ۱۰ تا ۱۵ سال دوام داشته و دچار خوردگی نمیشود.
- مقاومت بالا: پرشدگی طلا میتواند نیروی فک را تحمل کند.
- زیبایی: برخی افراد زیبایی دندان طلا را بیشتر دوست دارند.
عیوب ترمیم دندان با طلا
- هزینه بالا: پر کردن دندان با طلا گرانترین روش پر کردن دندان است و قیمت آن میتواند ده برابر آمالگام تمام شود.
- دفعات بیشتر مراجعه به مطب: حداقل دو جلسه باید به مطب مراجعه کنید.
- شوک الکتریکی: پر شدگی طلا که بلافاصله پس از پر شدگی آمالگام قرار میگیرد ممکن است. درد تیر کشنده‌ای ایجاد کند (شوک گالوانیزه). علت آن بر هم کنش بین فلز و بزاق است که باعث ایجاد جریان الکتریکی میشود. اما این اتفاق نادر است.
- زیبایی: بسیاری افراد از طلایی بودن بخش پر شده دندان خوششان نمی‌آید و رنگ طبیعی دندان را ترجیح میدهند.
در نوشته های بعدی به بررسی کامل روش های ترمیم دندان به روش اینله اُنله و ترمیم دندان با مواد نقره ای (آمالگام) می پردازیم.