انواع دندان از نظر عملکرد و موقعیت در دهان
به طور کلی از نظر ساختار و عملکرد دندانها به پنج نوع اصلی تقسیم میشوند:
- دندانهای جلویی: اکثر افراد هشت دندان در جلوی دهان (فک بالا و پایین) دارند. با این دندانها غذا را گاز میگیریم. دندانهای جلویی معمولاً اولین دندانهایی هستند که از لثه بیرون میزنند.
- دندانهای نیش: دندانهای نیش به دندانهای مجاور دندانهای جلویی گفته میشود که در بسیاری از موارد نوک آنها تیزتر از دندانهای دیگر است تا غذا را بریده و پاره کند. دندانهای نیش شیری معمولاً بین ۱۶ تا ۲۰ ماهگی بیرون میزنند. اغلب دندانهای نیش بالایی زودتر از دندانهای نیش پایینی رشد میکنند اما ترتیب رشد آنها در دندانهای دائمی برعکس است و دندانهای نیش پایینی از حدود ۹ سالگی بیرون زده و دندانهای نیش بالایی از حدود ۱۱ تا ۱۲ سالگی از لثه رویش میکنند.
- دندانهای آسیاب کوچک: دندانهای آسیاب کوچک که به آنها پره مولر نیز گفته میشود، برای جویدن و آسیاب کردن غذا استفاده میشوند. افراد بزرگسال چهار دندان آسیاب کوچک در طرفین دهان دارند (در فک بالا و پایین). دندان آسیاب کوچک شیری وجود ندارد و اولین دندان آسیاب کوچک در حدود ۱۰ سالگی از لثه بیرون میزند و تقریباً یک سال پس از آن دندان دوم رویش میکند. این دندانها به جای دندانهای آسیاب شیری اول و دوم درمیآیند.
- دندانهای آسیاب بزرگ: دندانهای آسیاب بزرگ که به آنها مولر نیز گفته میشود، برای جویدن و آسیا کردن غذا طراحی شده اند. دندانهای آسیاب شیری بین ۱۲ تا ۲۸ ماهگی از لثه بیرون میزنند و همان طور که گفته شد دندانهای آسیاب کوچک اول و دوم جایگزین آنها میشوند. دندانهای آسیاب بزرگ دائمی چهار عدد هستند و جایگزین هیچ دندان شیری نمیشوند بلکه در پشت آنها در انتهای دهان رویش میکنند. اولین دندان آسیاب بزرگ دائمی در حدود ۶ سالگی بیرون میزند (پیش از افتادن دندانهای آسیاب شیری) در حالی که دندان آسیاب بزرگ دائمی دوم حدود ۱۱ تا ۱۳ سالگی رشد میکند.
- دندانهای عقل: دندانهای عقل که به آنها دندان مولر سوم نیز گفته میشود، آخرین دندانهای آسیاب هستند که از لثه بیرون میزنند. این دندانها در انتهای دهان قرار دارند و معمولاً در اوایل دهه ۲۰ زندگی رشد میکنند. برخی افراد کلاً دندان عقل در نمی آورند. افرادی هم که دندان عقل