آیا تجهیزات ارتودنسی کاربردی می توانند باعث رشد فک شوند؟
امروزه یکی از شایع‌ترین مشکلات ارتودنسی در بیماران کوچک بودن فک پایین است. این مشکل ممکن است به‌صورت اوربایت، دیپ بایت، یا شلوغی دندان‌ها (در هر دو فک) آشکار شود. پس چه چیزی عالی‌تر از آن‌که روش‌هایی وجود داشته باشند که رشد فکین به‌سوی اندازه و جهتی هدایت کنند که برای اصلاح این مشکلات موردنیاز است. این رؤیای متخصصین ارتودنسی و بیماران آن‌ها برای بیش از ۱۰۰ سال است. آیا واقعاً راهی برای تغییر اندازه یک فک بدون انجام جراحی فک وجود دارد؟ آیا دستگاههای کاربردی (فانکشنال) واقعاً می‌توانند باعث رشد فک شوند؟
نام‌گذاری دستگاههای فانکشنال یا کاربردی به این خاطر است که آن‌ها را برای هدایت عملکردهای فکین بیماران (گاز زدن و جویدن) از طریق اصلاح رابطه‌ی آن‌ها طراحی می‌کنند و هدف از هدایت فکین این است که بدن به رشد فک در آن جهت پاسخ دهد. دستگاههای فانکشنال قدیمی و معمول مثل بایونیتور، فرنکل و تویین بلاک دستگاه‌هایی متحرکی هستند که از پلاستیک و سیم ساخته می‌شوند که بیمار را مجبور می‌کنند تا هنگام گاز زدن فک خود را در حالتی مناسب قرار دهند. دستگاه هربست یکی از اولین دستگاههای فانکشنال ارتودنسی بود که موردنظر پزشکان قرار گرفت. دستگاههای کاربردی و فانکشنال امروزی همچنین شامل دستگاه MARA، فنرهای فورسس و دستگاه مایو بریس (Myobrace) و جامپر جاسپر می‌باشد. در هرکدام از این موارد دستگاههای فانکشنال، یک قوس یا آرک روی دندان‌ها قرار می‌گیرد تا دندان‌ها را در آن فک جابجا کند و باعث می‌شود که فک‌ها در جهت مخالف رشد طبیعی‌شان رشد کنند.
اندازه و فرم فک از طریق عوامل ژنتیکی (DNA) تعیین می‌شود. متخصصین ارتودنسی می‌توانند اندازه، فرم و وضعیت ساختارهای دندانی و اسکلتی صورت را با استفاده از یک تکنیک دقیق بنام سفالومتری اندازه‌گیری کنند. این تکنیک شامل بررسی و اندازه‌گیری ساختارهای استاندارد و نرمال در عکس رادیولوژی از سر بیمار می‌باشد. انجام چنین تجزیه‌وتحلیلی بروی خواهر یا برادر (هم‌نژادهای) همان بیمار نشان می‌دهد که ساختارهای اسکلت‌بندی آن‌ها بسیار شبیه به یکدیگر و عمدتاً وراثتی می‌باشند. حتی اگر چینش و ترتیب دندان‌هایتان با خواهر یا برادرتان متفاوت باشد، اندازه و فرم فک‌های شما ابتدا از طریق شجره‌نامه‌تان تعیین می‌گردد.
کاربرد مهم دیگر سفالومتری تعیین کردن تأثیرات دستگاههای ارتودنسی بروی دهان در طی دوره‌ی درمان است. یک ترسیم از دندان‌ها قبل از شروع درمان را می‌توان با ترسیمی که بعد از درمان انجام‌گرفته مقایسه کرد تا معلوم شود که اصلاح مشکلات تا چه حدی صورت گرفته است. اگر فک رشد کرده باشد، ترسیم آن را نشان خواهد داد. اگر اندازه‌های فک به همان صورت باقی بماند و تنها دندان‌ها حرکت کرده باشند، تجزیه‌وتحلیل آن را نیز نشان خواهد داد. مطالعات انجام‌شده در طول چندین دهه اخیر همگی به یک نتیجه دست‌یافته‌اند. تغییراتی که توسط انواع دستگاههای فانکشنال و کاربردی ارتودنسی ایجادشده است درواقع به ماهیت دندان‌ها برمی‌گردد. به‌عبارت‌دیگر، اندازه و فرم فکین تقریباً بدون تغییر باقی می‌ماند درحالی‌که دندان‌ها در هردوی آن‌ها جابجا می‌شوند تا اینکه با فرمی بهتر در کنار یکدیگر قرار بگیرند.
دلیل اینکه بیماران (و بعضی از متخصصین ارتودنسی) به‌اشتباه بر این باورند که دستگاههای فانکشنال ارتودنسی درواقع به رشد فک پایین کمک می‌کنند این است که وقتی از آن‌ها استفاده می‌کنند، مشکل اوربایت اصلاح می‌شود. اگر یک مشکل اوربایت اصلاح شود، آیا واقعاً اهمیت دارد که چگونه دستگاه فانکشنال این نتیجه را حاصل کرده است؟ درواقع اگر استخوان و بافت لثه‌ی کافی برای نگه‌داشتن دندان‌ها در موقعیت جدید وجود داشته باشد، پاسخ این سؤال نه است. اگرچه، اگر یک بیمار فک پایین کوتاهی داشته باشد، ممکن است استخوان کافی برای عملکرد این دستگاه‌ها وجود نداشته باشد تا آن میزان حرکت و کجی موردنیاز برای اصلاح اوربایت حاصل شود. این دلیلی ست که چرا متخصصیم ارتودنسی قبل از تجویز دستگاههای فانکشنال، اندازه‌ی فک و موقعیت دندان‌ها را تجزیه‌وتحلیل می‌کنند. این دستگاه‌ها اگرچه ممکن است بهترین نتیجه را برای یک بیمار فراهم آورند اما شاید برای بیماری دیگر مضر باشند. دستگاههای فانکشنال، وقتی در بیماری که کاندیدای مناسبی برای آن‌ها هستند بکار روند هیچ مشکلی پدید نمی‌آورند. درک این واقعیت که این دستگاه‌ها در ابتدا دندان‌ها را حرکت می‌دهند و باعث رشد فک نمی‌شوند، در تعیین اینکه آن‌ها برای چه افرادی مناسب خواهند بود بسیار حائز اهمیت است.