از قدیم این اعتقاد وجود داشته که در طول دوره بارداری سطح کلسیم دندان های مادر کاهش پیدا می کند. به هر حال مشخص است که کلسیم مورد نیاز کودک از رژیم غذایی مادر و نه دندان های وی تامین می شود. به هر حال اگر سطح کلسیم در رژیم غذایی کافی نباشد، کودک مواد معدنی مورد نیاز خود را از ذخایر موجود در استخوان های مادر تامین می کند و می تواند منجر به بروز دندان درد در بارداری شود. استفاده از رژیم تغذیه مناسب، سبزیجات دارای برگ سبز (کلم بروکلی، کلم پیچ، برگ خردل) یا مکمل هایی که توسط پزشک ممکن است به شما پیشنهاد شود این اطمینان را ایجاد می کند که تمام کلسیم مورد نیاز بدن در طول دوره بارداری در اختیار شما قرار می گیرد.
علت
التهاب لثه بارداری:
بارداری باعث ایجاد تغییرات هورمونی در بدن زنان می شود که این تغییرات می تواند باعث التهاب و ورم لثه ها شود. به این شرایط در اصطلاح التهاب لثه بارداری گفته می شود و در صورت درمان نشدن، همواره امکان پیشرفت و تبدیل شدن آن به بیماری پریودنتال که یک عفونت جدی و آبسه لثه است، وجود خواهد داشت. این عفونت می تواند باعث دندان درد در بارداری باشد. بیش از ۵۰% زنان باردار با علائم التهاب لثه در دوران بارداری مواجه می شوند.
تغییر در رژیم غذایی:
عوامل هورمونی و روانی می توانند باعث ایجاد تغییر در الگوی رژیم غذایی فرد در طول دوره بارداری شوند. در این دوره بسیاری از زنان باردار سطح استفاده خود از شکر را افزایش می دهند و به همین خاطر با ریسک بالای دندان درد در دوران بارداری به خاطر ایجاد پوسیدگی در دندان های خود مواجه می شوند.
فقر کلسیم:
زنان باردار نیاز به افزایش مصرف کلسیم در رژیم غذایی خود دارند. این ماده برای شکل گیری استخوان های کودک لازم و ضروری است. سطح پایین کلسیم در بدن مادر می تواند باعث ضعیف شدن چرخه باز تولید طبیعی املاح مورد نیاز برای نگهداری از مینای دندان شود و این موضوع می تواند ریسک ایجاد پوسیدگی و دندان درد در بارداری را افزایش دهد.
بیماری صبحگاهی یا ویار:
افزایش حالت تهوع در دوره بارداری می تواند باعث ایجاد آسیب به لثه ها به خاطر اسیدهای معده و از بین رفتن مواد معدنی مینای دندان شود و این موضوع در نهایت باعث ابتلا به بیماری لثه و پوسیدگی دندان می شود.
عدم رعایت مناسب بهداشت دهان: زنان باردار گاهی اوقات به بو یا مزه خمیر دندان حساس می شوند و به همین خاطر دندان های خود را مسواک نمی زنند. مشخص است که رعایت نکردن مناسب بهداشت دهان می تواند منجر به ریسک بالای دندان درد در بارداری شود.
عوارض
نادیده گرفتن التهاب لثه در دوران بارداری، می تواند باعث فراهم شدن شرایط برای عفونت جدی لثه و ابتلا به پریودنتیت شود. یک عفونت فعال احتمالاً می تواند شرایط سلامتی را برای مادر و جنین به خطر بیندازد و در هیچ شرایطی نباید درمان آن به بعد از دوره بارداری یا فارغ شدن واگذار شود.
دندان درد در بارداری یک علامت از وجود مشکل سلامتی برای دندان های مادر است که نیازمند درمان توسط یک دندان پزشک است. به هر حال مشکلات دندان در صورت درمان نشدن می تواند آسیب دائمی برای دندان ها و لثه ها ایجاد کند و باعث از بین رفتن دندان، عقب رفتن لثه و از بین رفتن استخوان فک شود.
اجتناب از درمان در زمانی که درد دندان وجود دارد می تواند باعث ایجاد مشکلات احتمالی در زمان تولد فرزند شود. مطالعات پزشکی متعدد انجام شده در این حوزه نشان می دهد زنان باردار مبتلا به بیماری پریودنتال چهار تا هفت برابر با افزایش خطر تولد زودتر از موعد و کم وزن بودن نوزاد خود در هنگام تولد مواجه هستند.
دندان درد در بارداری به صورت مداوم اگر درمان نشود می تواند سطح استرس مادر را افزایش دهد. به همین خاطر رفع و درمان دندان درد در دوران بارداری از اهمیت بسیار زیاد برای کنترل استرس مادر برخوردار است. بسیاری از دکترها سطوح بالاتر استرس را برای جنین از واکنش های احتمالی به درمان های دندان پزشکی انجام شده برای درمان دندان درد دوره بارداری خطرناک تر می دانند.
زمان مراجعه به پزشک
درمان
دندان پزشکان و دکترها پیشنهاد می کنند که مشکلات سلامتی دندان می بایست حتی در طول دوره بارداری نیز درمان شوند، اما برای انجام این کار نیاز به در نظر گرفتن برخی ملاحظات برای مراقبت از وضعیت مادر و جنین وجود دارد. نگرانی اصلی در این زمینه مربوط به رادیولوژی، مواد بی حسی و داروهای تجویز شده برای خلاص شدن از دندان درد در بارداری است. شما باید همواره دندان پزشک را از باردار بودن خود مطلع کنید تا به این ترتیب مطمئن شوید در طول درمان هیچ چیز بر بارداری شما تاثیر منفی نمی گذارد. نکات قابل توجه در این رابطه به شرح زیر هستند:
عکس رادیولوژی:
گرفتن عکس رادیولوژی قبل از درمان دندان یک نگرانی اصلی در طول دوره بارداری است. به همین خاطر دندان پزشک سعی می کند از گرفتن این عکس مگر در مواقع ضروری خودداری کند. اگر برای درمان شما نیاز به گرفتن عکس رادیولوژی وجود داشته باشد، دندان پزشک از روکش سربی و گردنبند سپر مانند برای حفاظت از شما و کودک در برابر تاثیرات مضر پرتو استفاده خواهد کرد.
داروی بی حسی:
دندان پزشک دوز داروی بی حسی را در سطح حداقل انتخاب می کند تا به این ترتیب از راحتی شما در طول درمان و نیز حفاظت از جنین مطمئن شود.
مصرف داروها:
برخی از داروهای موجود برای دندان درد در بارداری می تواند برای جنین ضرر داشته باشند. مطالعات انجام شده در این حوزه نشان می دهد داروهای دندان درد همچون اکسی کدون و پرکوست می توانند باعث ایجاد نارسایی در جنین شوند. به همین خاطر، توصیه می شود قبل از مصرف هر گونه دارو برای درد دندان در طول دوره بارداری با دندان پزشک درباره شرایط بارداری خود صحبت کنید. در این حالت دندان پزشک می تواند از داروهای مسکن خاص همچون استامینوفن برای حفظ ایمنی شما در طول دوره بارداری استفاده کند. استفاده از آنتی بیوتیک های خاص همچون پنی سیلین نیز می تواند برای مبارزه با عفونت دندان در طول دوره بارداری بسیار مفید باشد.
لزوم درمان دندان:
شرایطی که باعث ایجاد دندان درد در بارداری می شود و بطور خاص شرایطی که با عفونت دندان یا لثه مربوط هستند باید در اولین فرصت درمان شوند. بعضی از درمان های دندان پزشکی بر سلامت دندان تاثیر ندارند و به همین خاطر باید انجام آنها به بعد از دوره بارداری محول شود. برای مثال در این زمینه می توان از درمان های دندان پزشکی زیبایی نام برد.
زمان بندی درمان:
دوره سه ماهه دوم امن ترین و مناسب ترین دوره برای درمان های دندان پزشکی است. اگر شما با دندان درد در طول سه ماهه اول بارداری خود یعنی زمانی که اندام های جنین تشکیل می شوند روبرو شدید، با دندان پزشک خود صحبت کنید تا در صورت امکان درمان را چند هفته به تاخیر بیندازید. انجام این کار بطور خاص در زمانی لازم است که برای درمان دندان نیاز به تهیه عکس رادیولوژی وجود داشته باشد. به هر حال، با توجه به شدت مشکل دندان پزشک احتمالاً به شما توصیه می کند از درمان های فوری مناسب برای رفع مشکل استفاده کنید. علاوه بر این سه ماهه سوم بارداری خطر بیشتری را برای جنین به همراه ندارد، اما ممکن است درمان دندان درد در بارداری به خاطر نیاز به صرف وقت زیاد بر روی صندلی دندان پزشکی برای مادر ناراحتی زیادی را به همراه داشته باشد
دندانپزشک و متخصص درمان ریشه اصفهان