بررسی و معرفی ابزارهای ارتودنسی ثابت دندان
در این مقاله سایت دکتر سید حمید رضویان بهترین دندانپزشک اصفهان معرفی ابزارهای ارتودنسی ثابت دندان را مورد بررسی قرار می دهیم.
بریس ها
بریس‌ها خود شامل براکت و سیم ارتودنسی هستند. این ابزار به گونه‌ای است که سیم ارتودنسی در شیارهای براکت‌ها قرار داده شده و بریس تشکیل می‌شود. این ابزار‌ها به صورت ثابت و متحرک وجود دارند و به شکل دائم و یا موقت روی دندان‌ها قرار می‌گیرند.
- بریس فلزی : این نوع بریس از سیم و براکت فلزی تشکیل شده که از رایجترین نوع بریس‌های ارتودنسی است. جنس آنها استیل ضد زنگ بوده که کودکان می‌توانند کش‌های رنگی برای آن انتخاب کنند.
- بریس سرامیکی : این بریس‌ها از مواد شفافی از جنس سرامیکی ساخته شده‌اند و به وضوح قابل مشاهده نیستند. برخی از افراد که دوست ندارند از بریس‌های فلزی استفاده کنند، بریس‌های سرامیکی را انتخاب می‌کنند.
- بریس‌های لینگوال : در واقع می‌توان گفت این نوع بریس‌ها همان بریس‌های فلزی هستند، با این تفاوت که در سطح پشتی دندان‌ها نصب می‌شوند و به همین جهت کمتر قابل رویت هستند.
سیم ارتودنسی یا آرچ وایر
سیم ارتودنسی به شکل انحنای دهان بوده و به براکت‌های هر دندان متصل می‌شود. وظیفه آن وارد کردن فشار ملایمی به براکت و دندان‌ها بوده که سبب تغییر موقعیت دندان‌ها شود. در حین درمان، دندانپزشک چندین بار آرچ وایر را برای بیمار تعویض می‌کند.
براکت
براکت‌ها روی دندان‌ها قرار داده می‌شوند و بیشتر نقش نگهدارنده سیم ارتودنسی را بر عهده دارند. در واقع این ابزار به نوعی نیروی سیم‌ها را به دندان‌ها منتقل می‌کند و سبب جابه‌جایی آنها خواهد شد. براکت‌ها می‌توانند از نوع فلزی و یا سرامیکی باشند
بایت توربو
بایت توربو، به منظور ایجاد مانع برای بسته شدن بیش از اندازه فک، به قسمت پشتی دندان‌های جلویی در فک بالا و یا قسمت جونده یا پشتی دندان‌های عقب متصل می‌شود. به طور کلی، بایت توربو از فرو رفتن بیش از حد فک‌ها در هم جلوگیری می‌کند.
قلاب یا هوک
قلابی به نام هوک ارتودنسی که از گوشه براکت خارج می‌شود که برخی از آنها متحرک و بعضی دیگر قسمتی از بدنه براکت هستند. کش‌ها و فنر‌های مارپیچ با اتصال به این قلاب‌ها سبب تنظیم فاصله و تراز شدن استخوان‌های فک می‌شوند.
بند
حلقه‌هایی فلزی به نام بند در اندازه‌های مختلفی وجود دارند که دندانپزشک با در نظر گرفتن اندازه دندان بیمار، بند مورد نظر را انتخاب کرده و آن را دور دندان قرار می‌دهد. پس از آنکه دندانپزشک بند را در جای خود قرار داد، به نصب تکیه گاه در مقابل بریس پرداخته تا فشار لازم به دندان‌ها وارد شود. بندهای ارتودنسی نقشی مشابه براکت بر عهده دارند.
کش ارتودنسی
به طور کلی ۳ نوع کش در درمان ارتودنسی مورد استفاده قرار می‌گیرد که عبارت‌اند از:
- رابربند یا الاستیک : رابربند‌ها با وصل شدن به قلاب‌های براکت باعث اتصال دندان‌های فک بالا و پایین شده و با ایجاد فشار مداوم برای رفع مشکلات بایت، به حرکت دندان‌ها کمک می‌کنند.
- اورینگ (O-Ring) : برای نگه داشتن کش ارتودنسی در براکت، دندانپزشک اورینگ را به دور براکت می‌بندد. اورینگ‌ها رنگ‌های بسیار متنوعی دارند و بیمار می‌تواند با سلیقه خود رنگ آن را انتخاب نماید.
- مثلثی : زمانی که دندانپزشک بخواهد دندان‌ها را به عقب یا جلو حرکت دهد، از این نوع کش استفاده می‌کند.
فنر مارپیچ یا کویل اسپرینگ
فنر مارپیچ با قرار گرفتن روی آرچ وایر و بین براکت‌ها سبب ایجاد فاصله بین آنها شده و دو دندان را از یکدیگر جدا می‌کند.
وکس
نوعی وکس مخصوص وجود دارد که برای جلوگیری از ایجاد خراش روی لب و بافت‌های دهان، روی براکت‌ها قرار داده می‌شود.
هربست
زمانی که فک پایین به اندازه مناسب رشد نکرده و فرد دچار اوربایت شدید است، دندانپزشک برای درمان از وسیله ای به نام هربست استفاده می‌کند. در واقع هربست یکی از دستگاه‌های ثابت فانکشنالی است. این دستگاه با فشار دادن فک پایین به سمت جلو به درمان این ناهنجاری کمک می‌کند که معمولا برای سنین ۱۲ تا ۱۵ سال کارایی بیشتری دارد.
دیستال جت
برای عقب کشیدن دندان‌های آسیای بالا و پایین، دیستال جت می‌تواند با اتصال به دندان‌های آسیاب کوچک و بزرگ بالا و پایین فضای مطلوبی را برای دندان‌ها ایجاد نماید.
دستگاه اصلاح عادت
این دستگاه با اتصال به دندان‌های آسیای پایین به عنوان یک مانع برای فشار وارد کردن انگشت شست و زبان به دندان‌ها عمل می‌کند.
جداکننده
نوار‌های کشی ظریفی که یک روز قبل از جایگذاری بندهای ارتودنسی، در بین دندان‌ها قرار داده می‌شوند.
دی مکس (DMAX)
این دستگاه ثابت به منظور ایجاد فضای بیشتر برای دندان‌های بالایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در اکثر اوقات این دستگاه با دستگاه MSX استفاده می‌شود. این ابزار برای بیمارانی که دندان‌های به شدت نامرتبی دارند، استفاده می‌شود.
MSX
این دستگاه ثابت برای ایجاد فضای بیشتر برای دندان‌های پایینی و جلوگیری از کشیدن دندان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
پندولوم
پندولوم برای افرادی که دچار اوربایت هستند، برای حرکت دندان‌های آسیاب بالا به طرف عقب مورد استفاده قرار می‌گیرد.