این سؤال در ذهن بیشتر افراد جامعه وجود دارد که چرا باید از دندانهای شیری مواظبت کرد ،درحالی‌که طول عمر این دندان‌ها کوتاه است و بیش از شش تا هفت سال ادامه پیدا نمی‌کند؟
دندان شیری غیر از سه وظیفه مهم جویدن، صحبت کردن و زیبایی که برای دندانهای دائمی نیز وجود دارد، چندوظیفه مهم‌تر نیز دارد. ابتدا اینکه زیر هرکدام از دندانهای شیری یک جوانه دندان دائمی وجود دارد که فضای کافی برای رویش آن دندان از سوی دندان شیری حفظ می‌شود. دیگر آنکه هرکدام از دندانهای دائمی از ریشه دندانهای شیری به‌عنوان راهنما استفاده می‌کنند تا در مسیر اصلی رویش خود قرار گیرند و در مکانی مناسب رویش پیدا کنند که اگر چنین نبود حتماً به‌هم‌ریختگی و اختلال در مکان و مسیر رویش دندانهای دائمی اتفاق می‌افتاد. و سوم آنکه دندانهای شیری وسیله ای کمکی برای تمرین مسواک و رعایت بهداشت و کسب مهارت در حفظ سلامت دندانهای دایمی است. همچنین،از دست رفتن دندان شیری صدمات جبران‌ناپذیر روحی برای کودک بخصوص در دوران تحصیل دارد.
بخش زیادی از به‌هم‌ریختگی‌ها و نامرتبی دندانهای دائمی به علت زود از دست رفتن دندانهای شیری اتفاق می‌افتد، پس می‌توان گفت سلامت دندانهای دائمی در گرو حفظ و نگهداری و سلامت دندانهای شیری است. بنابراین مراقبت‌هایی که برای دندانهای دائمی لازم و ضروری است مانند مسواک زدن به‌موقع و صحیح، استفاده از نخ دندان و همچنین معاینات دوره‌ای مکرر و منظم باید با دقت بیشتری برای دندانهای شیری نیز صورت بگیرد.
لذا، تا آنجا که ممکن است نباید اجازه دهیم دندانهای شیری مانند دندانهای دائمی دچار پوسیدگی و مشکلات بعدی شود یا اگر چنین شد، به‌موقع برای درمان اقدام شود.
دندان شیری غیر از سه وظیفه مهم جویدن، صحبت کردن و زیبایی که برای دندانهای دائمی نیز وجود دارد، چندوظیفه مهم‌تر نیز دارد. ابتدا اینکه زیر هرکدام از دندانهای شیری یک جوانه دندان دائمی وجود دارد که فضای کافی برای رویش آن دندان از سوی دندان شیری حفظ می‌شود. دیگر آنکه هرکدام از دندانهای دائمی از ریشه دندانهای شیری به‌عنوان راهنما استفاده می‌کنند تا در مسیر اصلی رویش خود قرار گیرند و در مکانی مناسب رویش پیدا کنند که اگر چنین نبود حتماً به‌هم‌ریختگی و اختلال در مکان و مسیر رویش دندانهای دائمی اتفاق می‌افتاد. و سوم آنکه دندانهای شیری وسیله ای کمکی برای تمرین مسواک و رعایت بهداشت و کسب مهارت در حفظ سلامت دندانهای دایمی است. همچنین،از دست رفتن دندان شیری صدمات جبران‌ناپذیر روحی برای کودک بخصوص در دوران تحصیل دارد.
بخش زیادی از به‌هم‌ریختگی‌ها و نامرتبی دندانهای دائمی به علت زود از دست رفتن دندانهای شیری اتفاق می‌افتد، پس می‌توان گفت سلامت دندانهای دائمی در گرو حفظ و نگهداری و سلامت دندانهای شیری است. بنابراین مراقبت‌هایی که برای دندانهای دائمی لازم و ضروری است مانند مسواک زدن به‌موقع و صحیح، استفاده از نخ دندان و همچنین معاینات دوره‌ای مکرر و منظم باید با دقت بیشتری برای دندانهای شیری نیز صورت بگیرد.
لذا، تا آنجا که ممکن است نباید اجازه دهیم دندانهای شیری مانند دندانهای دائمی دچار پوسیدگی و مشکلات بعدی شود یا اگر چنین شد، به‌موقع برای درمان اقدام شود.
یكی از مهم ترین دلایل اهمیت دندان های شیری كه شاید كمترین توجه به آن شده است، نقش آنها در زیبایی كودكان است. پوسیدگی دندان های شیری و یا تیره شدن آنها توسط داروهای مختلف (مثلا قطره آهن) تاثیر نامطلوبی در زیبایی كودكان می گذارد و به دنبال آن كودك از ظاهر خود خجالت می كشد و اعتماد به نفس خود را از دست خواهد داد.
آیا دندان های شیری مهم اند؟
عقیده عمومی بر این است كه دندان های شیری به خاطر عمر كوتاهشان اهمیت چندانی ندارد و به مراقبت از آنها نیازی نیست. اما واقعیت غیر از این است. دندان های شیری به دلایل مختلفی، دندان های بسیار با اهمیتی هستند و مراقبت و نگهداری از آنها بسیار لازم است.
دندان های شیری سالم، كودكان زیبا
یكی از مهم ترین دلایل اهمیت دندان های شیری كه شاید كمترین توجه به آن شده است، نقش آنها در زیبایی كودكان است. پوسیدگی دندان های شیری و یا تیره شدن آنها توسط داروهای مختلف (مثلا قطره آهن) تاثیر نامطلوبی در زیبایی كودكان می گذارد و به دنبال آن كودك از ظاهر خود خجالت می كشد و اعتماد به نفس خود را از دست خواهد داد.
كودكانی كه به علت دندان دردهای مداوم، پوسیدگی های شدید و از بین رفتن نسج سالم دندان های شیری، قادر به تغذیه مناسب نیستند، به مشكلات جسمی، اختلالات رشد و گاهی سوء تغذیه دچار می شوند. داشتن دندان های شیری سالم، به كودكان این توانایی را می دهد كه در یكی از بااهمیت ترین مراحل رشد، تغذیه ای مناسب و كافی داشته باشند.
دندان های شیری سالم، راهنمای رویش صحیح دندان های دائمی
هنگامی كه دندان های شیری در محیط دهان رویش یافته اند، جوانه دندان های دائمی در زیر آنها شكل گرفته اند. در واقع این دندان های شیری سالم، فضای لازم را برای دندان های دائمی جایگزین خود حفظ می كنند تا دندان های دائمی زیرین آنها به موقع و در جای مناسب خود رویش پیدا كنند.
اگر یك دندان شیری زودتر از زمان مناسب خود، كشیده شود، دندان های عقبی آن به سمت جلو حركت كرده و فضای دندان كشیده شده را اشغال خواهد كرد. در نتیجه هنگامی كه دندان دائمی زیرین دندان كشیده شده، به زمان رویش برسد، به دلیل نداشتن فضای كافی، رویش نابه جا خواهد داشت و یا نهفته باقی می ماند و مشكلات ارتودنسی و ردیف نبودن دندان ها را برای كودك ایجاد خواهد كرد.
حتی اگر بین دندان های شیری پوسیده شود و مقداری از نسج دندان ها در اثر پوسیدگی از بین برود،دندان عقبی به اندازه نسج از دست رفته دندان جلویی به سمت جلو حركت كرده و فضای دندان جلویی را اشغال خواهد كرد.
بنابراین حتی پوسیدگی های كوچك دندان های شیری نیز باید به سرعت ترمیم شوند و حتی الامكان دندان شیری قابل نگهداری در دهان را نباید زودتر از موعد مقرر كشید.
دندا ن های شیری سالم، تكلم زیبا
كودكانی كه به دلیل پوسیدگی دندان های شیری خود، خصوصا دندان های جلویی خود را از دست می دهند، قادر نیستند به خوبی صحبت كنند و در هنگام تكلم دچار اشكال خواهند كرد.
دندان های شیری تا حدود ۶ سالگی در دهان كودك باقی می مانند. در این سن اولین دندان های شیری لق می شوند و می افتند. علت لق شدن دندان های شیری این است كه دندان های دائمی با رویش به سمت دندان های شیری و تماس با آنها، به تدریج، ریشه دندان شیری را تحلیل برده و با تحلیل رفتن كامل ریشه دندان های شیری، این دندان ها لق شده و می افتند.
از حدود سن ۶ تا ۲۱سالگی كودكان در دوره دندان های <مختلط> قرار دارند كه در این سن مخلوط دندان های شیری و دائمی در دهان كودك وجود دارد و به تدریج با افتادن تمام دندان های شیری و جایگزین شدن دندان های دائمی، شخص وارد دوره دندان های دائمی خواهد شد.
نكته مهم در مورد سن ۶ سالگی كودكان این است كه در این سن، در انتهای دهان كودكان دندان های دائمی به نام دندان ۶ سالگی (اولین آسیای دائمی) رویش پیدا می كند.
این دندان ها در انتهای هر فك در هر طرف یك عدد و در مجموع در دهان ۴ عدد در حدود سن ۶ سالگی رویش پیدا می كنند و برای رویش آنها دندان شیری لق نخواهد شد بلكه این دندان ها به صورت مستقل در انتهای دهان رویش خواهند یافت. مراقبت و مسواك زدن صحیح این دندان ها بسیار لازم است زیرا این دندان ها كلید جفت گیری صحیح دندان های دائمی خواهند بود.
مراقبت از دندان های شیری
دندان های شیری از هنگام رویش در دهان نیاز به مراقبت دارند. از زمانی كه دندان های شیری در دهان رویش پیدا می كنند، باید تمیز شوند تا امكان پوسیدگی آنها كاهش یابد.
برای كودكان زیر ۲ سال امكان مسواك زدن به روش های معمول وجود ندارد. دندان های كودكان زیر ۲ سال باید به كمك تكه گاز یا پارچه تمیز مرطوب، تمیز شود و یا از مسواك های مخصوصی به نام مسواك انگشتی كه در انگشتان والدین قرار گرفته و به كمك موهای نرم آن، دندان های كودك تمیز می شود، استفاده كرد.
شیرمادر، از غنی ترین مواد غذایی است كه در جهان هستی وجود دارد. این ماده غذایی سرشار از ویتامین ها، املاح، پروتئین ها و سایر موادی است كه در حفظ سلامت آدمی موثر است. شیرمادر به خاطر سازگاری زیادی كه با بدن انسان دارد، امكان آلرژی ها را به حداقل می رساند.
مادرانی كه كودكان خود را با شیرمادر تغذیه می كنند، به علت تماس كامل بدنی مادر و فرزند، رابطه عاطفی عمیق و كاملی را با كودك خود برقرار می كنند.
كودكانی كه با شیرمادر تغذیه می شوند كمتر دچار مشكلات گوارشی و دل دردهای شبانه می شوند. شیرمادر خطر آلودگی ندارد و از نظر اقتصادی نیز نسبت به شیرخشك بسیار به صرفه است.
ارزش غذایی شیرمادر بسیار بالاست. شیرمادر منبع غنی از قند لاكتوز است كه لاكتوز می تواند به جذب كلسیم نیز كمك كرده و در تراكم استخوان ها و استحكام دندان های كودكان بسیار موثر باشد.
سدیم، پتاسیم، فسفات، پروتئین، آهن، انواع ویتامین ها و آنتی بادی ها از سایر مواد مفید موجود در شیرمادران است. اما به یاد داشته باشید كه شیرمادر نیز با تمام مزایا و فوایدش، به خاطر داشتن قند قابل تخمیر لاكتوز، پوسیدگی زاست و به تمام مادرانی كه كودكان خود را با شیرمادر تغذیه می كنند توصیه می شود، حتما بعد از آنكه كودكشان شیر نوشید، به او آب بخورانند تا دندان ها تمیز شود و سطح دندان های كودكشان را با یك گاز یا پارچه مرطوب، تمیز كنند.